ความกลัวหมอฟัน หรือ Dental Anxiety / Dental Phobia เป็นภาวะที่พบได้บ่อยกว่าที่คิด จากการประเมินพบว่าประชากรกว่า 75% มีความกังวลบางระดับเมื่อต้องเข้ารับการรักษาทันตกรรม และราว 5–10% จัดอยู่ในระดับรุนแรงจนถึงขั้นเลี่ยงการไปหาหมอฟันโดยสิ้นเชิง
ระดับของความกลัว
ผู้ป่วยมักถูกแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มตามสุขภาพจิตและประสบการณ์ที่ได้รับ
- ความวิตกกังวล (Anxiety)
เกิดจากความไม่รู้ เช่น กลัวสิ่งที่ไม่เคยทำมาก่อน เป็นความรู้สึกที่คนส่วนใหญ่มักเจอ - ความกลัว (Fear)
เป็นการตอบสนองต่อสิ่งที่รู้จัก เช่น กลัวเสียงสว่าน กลัวการฉีดยา - ความหวาดกลัว (Phobia)
เป็นระดับที่รุนแรงและควบคุมไม่ได้ ถึงขั้นหลีกเลี่ยงการรักษาทุกวิถีทาง จนกว่าจะเกิดภาวะฉุกเฉิน
สาเหตุของโรคกลัวหมอฟัน
- กลัวความเจ็บปวด จากประสบการณ์ที่ผ่านมา หรือจากเรื่องเล่าที่น่ากลัว
- กลัวเข็มฉีดยา หรือกังวลว่ายาชาจะไม่ออกฤทธิ์
- กลัวผลข้างเคียงของยาชา/ยาสลบ เช่น มึนงง คลื่นไส้
- รู้สึกขาดการควบคุม เมื่อต้องนั่งบนเก้าอี้ทำฟัน
- ความเขินอาย เกี่ยวกับรูปลักษณ์ของฟันหรือกลิ่นปาก
- ประสบการณ์ที่ไม่ดีในอดีต เช่น ถูกตำหนิ ถูกทำให้เจ็บ โดยเฉพาะในวัยเด็ก
- การรับรู้จากผู้อื่น เช่น พ่อแม่ที่กลัวหมอฟัน หรือภาพลักษณ์หมอฟันในสื่อ
อาการที่พบได้บ่อย
- นอนไม่หลับก่อนวันนัด
- รู้สึกกังวลหรือใจเต้นแรงเมื่ออยู่ในห้องรอ
- มีน้ำตาหรือร้องไห้เมื่อนึกถึงการเข้ารับการรักษา
- รู้สึกหายใจติดขัดเมื่อคิดถึงการมีเครื่องมือในปาก
การดูแลที่ สุนิล เดนทัล คลีนิก
เราเข้าใจดีว่าความกลัวหมอฟันเป็นเรื่องจริงสำหรับผู้ป่วยหลายคน ดังนั้นจึงได้ออกแบบบริการเพื่อช่วยลดความกังวล ได้แก่
- การให้คำปรึกษาอย่างอ่อนโยน โดยทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์กับผู้ป่วยที่มี Dental Phobia
- เทคนิคการรักษาที่เจ็บน้อยที่สุด เช่น การใช้ยาชาเฉพาะที่ การระงับความรู้สึก หรือยาสลบในกรณีจำเป็น
- สิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อความผ่อนคลาย เช่น ห้องรับรองที่เงียบสงบ มีดนตรี ทีวี นวด อาหาร–เครื่องดื่ม
- บริการดูแลครบวงจร ตั้งแต่รถรับ–ส่ง ที่พักอพาร์ตเมนต์ ไปจนถึงทีมเจ้าหน้าที่หลายภาษา
- การสร้างประสบการณ์ใหม่ ที่แตกต่างจากความทรงจำแย่ๆ ในอดีต เพื่อให้ผู้ป่วยค่อยๆ ฟื้นความมั่นใจในการเข้ารับการรักษา